Bert Weckhuysen bij de Universiteit van Nederland

Waarom kun je het onderste puntje van een ijshoorntje beter niet opeten?

Bert Weckhuysen geeft college bij de Universiteit van Nederland
Bert Weckhuysen toont moleculen van verzadigd en onverzadigd vet. Foto: Florence Droogné

Waarom moet je het onderste puntje van een ijshoorntje nooit opeten? Waarom is het veel moeilijker om benzine te maken dan vroeger, maar worden uitlaatgassen toch steeds schoner? En hoe maak je panty’s uit boomschors?

Hoogleraar Anorganische Chemie en Katalyse Bert Weckhuysen beantwoordt deze en meer vragen in een collegereeks bij de Universiteit van Nederland. In vijf colleges legt Bert alles uit over katalyse, van brandstoffen en plastics tot verzadigde en onverzadigde vetten.

Hoe komt het dat uitlaatgassen steeds schoner worden?

Maandag 9 mei – Bekijk op de website van de Universiteit van Nederland

Of je er nou wel of niet van houdt om flink gas te geven, een auto stoot flink wat uitlaatgassen uit. Gelukkig zit er in je auto een katalysator, die ervoor zorgt dat die uitlaatgassen een stuk minder schadelijk zijn. Maar hoe werkt dat precies?

Waarom wordt het steeds moeilijker om benzine te maken?

Dinsdag 10 mei – Bekijk op de website van de Universiteit van Nederland

Dat er zoiets als aardolie in de aarde verborgen zit, werd in 1859 in Titusville ontdekt. Maar wat je allemaal met dit “zwarte goud” kan doen, wist men toen nog niet. Eén probleempje: het wordt steeds moelijker om van ruwe aardolie benzine te maken. En dus proberen scheikundigen op ingenieuze manieren toch nog zoveel mogelijk druppels schone benzine uit ruwe aardolie te persen.

Waarom kun je het onderste puntje van een ijshoorntje beter niet opeten?

Woensdag 11 mei – Bekijk op de website van de Univeristeit van Nederland

Kijk jij ook altijd zo uit naar dat onderste chocoladepuntje van je ijscohoorntje? Wist je dat de chocolade die daarin zit, niet zo gezond is? Wat er aan de hand is met de chocolade in dat puntje, en wat dat te maken heeft met katalysatoren, legt Bert Weckhuysen uit in dit college.

Hoe kun je zelfs plastic maken van aardappelen, boomschors of suikerbieten?

Donderdag 12 mei – Bekijk op de website van de Universiteit van Nederland

Wat hebben Lego, Tupperware, de hoelahoep en nylonkousen met elkaar gemeen? Het zijn allemaal kunststoffen die je kunt maken op basis van aardolie. Hoe dat werkt, laat Bert Weckhuysen zien in dit college. Ook legt hij je uit of we al ons plastic voortaan zouden kunnen maken van natuurlijke materialen – en waarom het een heel erg slecht idee is als al het plastic bio-afbreekbaar is.

Hoe verspillen we minder grondstoffen en energie?

Vrijdag 13 mei om 20.30 – Bekijk op de website van de Universiteit van Nederland

Lagen we vroeger wakker van zure regen, nu liggen we wakker van het broeikaseffect. En dus moeten scheikundigen hard aan de bak om uit te zoeken hoe we minder schadelijke stoffen uit kunnen stoten. Maar ze willen meer: minder grondstoffen en energie verbruiken tijdens chemische processen bijvoorbeeld. Als een soort detectives moeten we er dan achter komen wat moleculen tijdens zo’n proces eigenlijk precies uitspoken. En het allerliefste wil je ze daarbij op heterdaad betrappen…